De omgeving verkennen 

Een gezond kind zal zich spontaan met zijn omgeving willen verbinden, terwijl het zich ook op gezette tijden in zichzelf zal terugtrekken. Het onderzoekt graag alles wat het tegenkomt en als het in een hoekje gaat zitten duimen, is het even bij zichzelf en kan het wegdromen. Als het de omgeving helemaal loslaat valt het in slaap.

Op welke manier een kind zijn omgeving verkent, hangt in hoge mate af van hoe veilig en geborgen het zich voelt binnen de grenzen van zijn eigen lichaam. Deze grenzen worden gevormd door de huid. In het hele huidoppervlak van de mens bevindt zich de tastzin. Het kan verwarrend klinken, maar als we iets aanraken, dan voelen we met onze tastzin in de eerste plaats de begrenzing van ons eigen lichaam. Om te weten wat we aanraken, hebben we informatie van meerdere zintuigen nodig.

Tastend nemen we de grens tussen onze binnen- en buitenwereld waar. De mate waarop onze huid weerstand ondervindt bij een aanraking, vertelt ons alleen of hetgeen waar we tegenaan stoten hard is of zacht. Het kind leert langzamerhand, al tastend de begrenzing van het eigen lichaam kennen. Het zal ook ervaren, dat sommige aanrakingen heel prettig zijn en andere juist helemaal niet.

Een kind dat liefdevol verzorgd, gestreeld en geknuffeld wordt, kan positieve gevoelens ten opzichte van zijn omgeving ontwikkelen. Vanuit deze gevoelens zal het de wereld tegemoet durven treden.

Als een kind overal opaf vliegt en alles aantrekkelijk vindt, zich nergens door laat tegenhouden en moeite heeft om zich even in zichzelf terug te trekken, dan kan dat betekenen dat dit kind zijn eigen grenzen te weinig ervaart en zich verliest in de omgeving. Dan is het heel belangrijk, dat opvoeders dit kind helpen door het te beperken in deze tomeloze drang. Niet alles wat een kind leuk vindt, is ook goed voor hem. Dit inperken zal onprettige gevoelens kunnen oproepen, zowel bij het kind als bij de opvoeder. Het is dan ook een hele kunst zodanig grenzen te stellen, dat deze door het kind toch als liefdevol ervaren worden.

Trekt een kind zich te veel in zichzelf terug en heeft het moeite met het ondernemen van nieuwe stappen, dan zullen we dit kind juist ’naar buiten’ willen lokken door het te stimuleren in zijn interesse voor de wereld. Ook hier geldt weer, dat de manier waarop we dit doen zorgvuldig gekozen dient te worden, opdat het kind zich uit vrije wil meer naar de wereld toe zal durven openen.

In het verkennen van de omgeving spelen alle zintuigen een grote rol, maar dus met name het tastzintuig. Het kleine kind wil alles wat het tegenkomt pakken om het te onderzoeken. Het leert alle dingen om zich heen kennen door ze te voelen, te bekijken en vaak ook met de mond te betasten. Als de omgeving goed is ingericht, krijgt het kind de gelegenheid zichzelf en de dingen in deze ruimte te verkennen. En ook maakt het uit met welke materialen het kind in aanraking komt. Het materiaal van speelgoed, maar ook de materialen van meubels, vloerbedekking, beddengoed en kleding.

Door eindeloos met de dingen bezig te zijn, leert het kind alle eigenschappen ervan kennen. Het zal spelenderwijs ervaren dat er bijvoorbeeld verschil is tussen stenen of blaadjes in je jaszak. En ook al verzamel je nog zoveel blaadjes, steentjes of schelpen, nooit zijn twee ervan identiek. Het kind leert de minimale onderlinge verschillen onderscheiden en scherpt zo zijn zintuigen. Het blijft voor ons volwassenen toch ook steeds een wonder dat ieder exemplaar uniek door de natuur gevormd is binnen zijn soort.

Als ze weinig bewerkingen ondergaan, behouden natuurlijke materialen veel van hun oorspronkelijke levenskwaliteit. Dit is voor het kleine kind blijkbaar aantrekkelijk, want hoe graag speelt een kind niet met zand, water of klei, of zoekt het niet schelpen, stenen, veren, kastanjes of stokken?

De speelmogelijkheden met natuurlijke materialen zijn oneindig groot.

Natuurlijke materialen in de omgeving van het kind kunnen een brug zijn tussen het kind en de wereld. Ze helpen het kind zich thuis te voelen op aarde.

Het bouwen van een toren met houten blokken daagt het kind uit rekening te houden met de zwaartekracht, want als de blokken niet goed gestapeld worden, dan valt het bouwwerk in elkaar. En ook dwingt het reële gewicht van de houten blokken het kind tot voorzichtigheid, opdat het de blokken niet op zijn tenen krijgt. Als bovendien de blokken verschillend van afmeting zijn, leert het kind spelenderwijs steeds nauwkeuriger de maten en afmetingen van de diverse blokken kennen en ze op de gewenste plekken te gebruiken. Dat scherpt dan zijn inzicht in maten en afstanden.

Materialen die we in huis kunnen halen voor een natuurlijke leefomgeving zijn o.a.: verschillende soorten hout, wol, katoen, zijde, linnen en kurk.

Ook volwassenen ervaren het contact met de natuur heel vaak als rustgevend, bijvoorbeeld als ze bloemen en planten in huis halen, in de tuin werken, langs het strand of in het bos wandelen, of iets maken van hout of papier. En wat te denken van het dagelijks werk in de keuken met alle ingrediënten uit de natuur?

Is het niet opvallend dat een mandarijntje waaraan een groen blaadje zit, daardoor net iets lekkerder lijkt? En het geeft toch ook een rijk gevoel om de kruiden voor ons eten vers van de plant af te snijden, zelfs al staat deze in een bloempot op de vensterbank?

Voor de Zonnekindpoppen worden daarom uitsluitend natuurlijke materialen gebruikt. Aan de materialen is een aparte rubiek gewijd (zie linkermenu).